UPDATE 1 november 2017:
Van november 2014 tot november 2017 is er leesgroep Vervreemding en Verbinding geweest, een spin off van de Mad Studies. Dit was een doorlopende leesgroep die zich vooral focust op filosofische analyses van psychische problematiek waarbij ervaringen van eenzaamheid, vervreemding, angst en mystiek centraal staan.
Hieronder informatie over de leesgroep
Inhoud
Het zijn vooral de fenomenologische en existentialistische stromingen binnen de filosofie die er vanuit gaan dat we ons ‘zijn’ niet los van de wereld kunnen ervaren. We bestaan in en doorheen de verbinding met anderen en de omgeving en zijn tegelijkertijd ook altijd al betrokken op onszelf en de relatie die we hebben met de ander en de omgeving. In die verbindingen en betrokkenheid kan tijdens psychische problemen van alles veranderen.
Veel mensen, met of zonder psychische problematiek, kennen gevoelens van angst, eenzaamheid en vervreemding waardoor of doordat we ons op een andere manier verbonden voelen met onszelf, anderen en de omgeving. We kunnen de wereld dan bijvoorbeeld beleven als een chaos waarin we geen betekenis meer kunnen zien, in een leegte terechtkomen die ons de adem beneemt of het ik-gevoel kan in elkaar storten waardoor we geen veilig thuis meer bij onszelf kunnen ervaren. Sommige mensen hebben daarentegen juist ervaringen van verlichting waarin ze zich verbonden voelen met de gehele kosmos en waarin de waarheid over het leven en de wereld op een mystieke wijze ‘aanschouwd’ word.
In deze leesgroep richtten we ons op analyses van deze ervaringen vanuit o.a. de filosofie en kritische psychiatrie, maar bijvoorbeeld ook vanuit de antropologie en de kunsten. Daarbij spelen persoonlijke ervaringen, verslagen en beschouwingen een belangrijke rol. Er was echter ook ruimte voor onderwerpen die hieraan raken zoals vernieuwende wijzen waarop deze problematiek benaderd of behandeld zou kunnen worden (waarbij niet wordt uitgegaan van stoornissen maar van algemeen menselijke en existentiële aspecten van psychische problemen).
Doel
Ten eerste ging het om het vergroten van kennis ten aanzien van ervaringen van eenzaamheid vervreemding, angst en mystiek waarbij de relatie van het ik met zichzelf, de ander en de omgeving centraal staat. We lazen teksten die deze problematiek vanuit verschillende disciplines zoals filosofie en psychiatrie benaderen en waarbij persoonlijke ervaringen en beschouwingen centraal staan. Met de opgedane kennis kunnen eigen ervaringen in een ander perspectief geplaatst worden waardoor die ervaringen meer betekenis krijgen en meer ‘eigen’ gemaakt kunnen worden. Andersom konden eigen ervaringen ook als input dienen voor een kritische bestudering van de literatuur.
Daarnaast was deze leesgroep gericht op het ondervangen van een lacune in de hulpverlening aangaande herstel voor mensen met een hoger opleidingsniveau. Voor mensen die graag intellectueel uitgedaagd willen worden is er in de reguliere hulpverlening niet veel aanbod op het gebied van herstel. Als je maanden of jaren vanwege psychische problemen niet hebt kunnen meedraaien in de maatschappij en je je daardoor eenzaam voelt en van diezelfde maatschappij vervreemd, is het van belang weer verbinding met jezelf, de omgeving en mensen om je heen te ervaren. Dat gebeurt als je iets doet wat je leuk vindt. Voor de een is dat rustig schilderen of tuinieren, voor de ander is dat weer eens enthousiast worden van intellectueel uitdagende teksten en gesprekken daarover. In je eentje kan het soms moeilijk zijn jezelf ergens toe te zetten. Dan helpt het als er een plek is waar je dat gezamenlijk kunt doen.
Werkwijze
Anders dan de Mad Studies was dit een doorlopende leesgroep waarbij je kon aanschuiven. De bedoeling is de praktische drempel zo laag mogelijk te houden. Vanuit de aard en doelstelling van de leesgroep was de theoretische drempel echter wel van enige omvang. We lazen Nederlandse en Engelse teksten op academisch niveau. Soms vraagt een tekst enige voorkennis op een bepaald –filosofisch/psychiatrisch- gebied, maar dan werd er een Nederlandse toelichting bij geschreven. Sommige deelnemers hadden zelf een essay of scriptie geschreven en stelden dat ter beschikking voor een bijeenkomst. Als iemand geïnteresseerd was in een bepaald onderwerp en daar zelf teksten bij had gevonden konden die in overleg ook ingebracht worden voor een bijeenkomst. Naast bespreking van de teksten, praatten we ook, voor wie dat wil, over eigen ervaringen. Kortom; er was veel vrijheid voor de eigen inbreng van de deelnemers. We maakten met elkaar de leesgroep, maar voor wie alleen een keertje mee wilde doen, of zich liever wat op de achtergrond houdt was ook alle ruimte.
De teksten werden een paar weken voorafgaand aan de volgende bijeenkomst naar alle deelnemers doorgestuurd per mail. Een eventuele toelichting volgde meestal iets later. Er werd gewerkt met een datumprikker; de bijeenkomst valt op de datum waarop de meesten kunnen. Aan deelname waren geen kosten verbonden. Het uitprinten van de teksten was echter voor eigen rekening.
Voor wie
Iedereen, met of zonder ervaring met psychische problemen, die geïnteresseerd was in het lezen en bediscussiëren van bovenstaande thematiek.
De leesgroep werd geleid door juriste en filosofe Julie Boonekamp en ondersteund door gepensioneerd psychiater en filosoof Rob de Vries
Wanneer je zelf geinteresseerd bent een vergelijkbare leesgroep te organiseren, kun je contact opnemen met stichting Perceval: stichtingperceval@gmail.com
Als je op de hoogte gehouden wilt worden van de nieuwe activiteiten van stichting Perceval en vergelijkbare inititatieven, meld je dan HIER aan voor de nieuwbrief (2 tot 4x per jaar).