Voor ons project bij Herstel Dichtbij hebben we een uitdagend projectplan ingeleverd met, onder andere, als doel over drie jaar een respijthuiskamer in Amsterdam voor de doordeweekse avonduren. Dit als aanvulling voor wat er al is in Amsterdam, namelijk het Lichthuis voor de weekendavonduren en de twee respijthuizen Amerbos en Villa Buitenlust. Mijn droom is om van daaruit uit te groeien tot een crisisrespijthuis, het liefst één in elk stadsdeel en een aantal buiten de stad…

In die toekomstige respijthuiskamer en crisisrespijthuizen willen we gaan werken met Intentional Peer Support (IPS). De teksten van grondlegger Sherry Mead over peersupport en crisis raakten en inspireerden mij al tijdens de opleiding tot WRAP-facilitator, maar tijdens mijn stage in Amerika kwam ik echt in aanraking met de theorie en was verkocht. 

Begin vorig jaar heb ik de basistraining IPS afgerond en volgende maand begin ik met de opleiding tot trainer in de methode waarvan wij denken dat die enorm kan helpen bij het uitoefenen van goede peersupport: het geven en ontvangen van hulp, gebaseerd op de kernprincipes van respect, gedeelde verantwoordelijkheid en wederzijdse overeenstemming van wat behulpzaam is. Volgens Sherry Mead is peersupport niet gebaseerd op psychiatrische modellen en de criteria voor diagnoses. Het gaat over het begrijpen van de situatie van de ander vanuit de gedeelde ervaring van emotionele en psychische pijn. Van daaruit kan verbondenheid ontstaan. Die verbondenheid of verwantschap is een diep en holistisch begrip gebaseerd op wederzijdse ervaringen en in een relatie staan met elkaar buiten de traditionele banden van relaties als familierelaties of relatie met de hulpverlening.  Als het vertrouwen in die wederkerige relatie groeit, kunnen mensen elkaar op een respectvolle manier uitdagen als ze merken dat ze in oude rolpatronen vervallen en samen nieuw gedrag uitproberen en eerdere patronen gebaseerd op stoornis, diagnose en een getraumatiseerd wereldbeeld doorbreken. 

In een volgende post hoop ik meer te vertellen over de drie principes (from helping to learning together, individual to relationship, from fear to hope and possibilities) en vier taken (connection, worldview, mutuality en moving towards) van IPS. Onderwerpen die tijdens de basistraining aan bod kwamen en naar mijn mening zo belangrijk zijn waren onder andere:

• geschiedenis van de Mad Movement

• het belang van connectie

• valideren i.p.v. helpen/ problemen oplossen

• privileges, onderdrukking, macht en marginaliseren

• de kracht van taal

• luisteren naar wat er niet verteld wordt

• onderhandelen met realiteit/ meerdere waarheden

• impact van trauma, onder andere op relaties

• crisis herdefiniëren

• zelfbeschadiging, suïcide en verslaving zien als de taal van pijn

Ik geloof nog steeds in de zin en noodzaak van goede crisisrespijthuizen als alternatief en aanvulling op de reguliere GGZ en met het framework van Intentional Peer Support kunnen we echt het verschil gaan maken met goede peersupport in respijthuizen en in de community, ook voor mensen in crisis en dus niet alleen ter preventie van…

Wanneer onze toekomstige respijthuiskamer straks uitgroeit tot het eerste Amsterdamse crisisrespijthuis, waar de waarden van Madstudies, de ethische grondslagen van de  WRAP, peercounselen en IPS samenkomen kunnen we samen de ware intentie van IPS kunnen bewerkstelligen, namelijk sociale verandering!

Ter illustratie en inspiratie staat mijn eindopdracht van de basistraining IPS op de facebookpagina van stichting Perceval en is hier te bekijken. 

Simone Weil

De wederkerigheid in onze dagelijkse communicatie bestaat uit het voeren van een dialoog.

Je wil dat de ander begrijpt wat je bedoelt, je mening deelt, onthoudt wat je vertelt en omgekeerd wil je de ander laten weten dat je hem of haar begrijpt, dezelfde of een andere mening hebt en dat je onthouden hebt wat deze heeft verteld.

Hierdoor is je aandacht verdeeld tussen wat je van de ander wilt wat je de ander duidelijk wilt maken welke ervaring je in het verleden hebt gehad wat je zo dadelijk wilt vertellen etc.

De wederkerigheid in peer counselen bestaat uit gelijke aandacht.

De medewerker geeft je deze aandacht vrij;

Je hoeft geen oordeel te hebben

je hoeft geen advies te geven

je hoeft niet terug te koppelen op een later tijdstip

je hoeft niet te onthouden wat de werker verteld of doet.

Dit geeft je alle ruimte om alleen aandacht te geven en wat de ander vertelt mag je daarna volledig loslaten.

Als werker heb je hierdoor ook alle vrijheid want;

Je hoeft niet te worden begrepen

je hoeft niet aardig te worden gevonden

je hoeft de ander niet te vermaken

je hoeft niet bang te zijn voor het oordeel van de medewerker.

Dit geeft je alle ruimte om eerlijk te zijn en te onderzoeken wat je wilt onderzoeken.

Wat voel ik nu echt

wat houdt me op dit moment nu echt bezig

waar heb ik nu werkelijk behoefte aan

wat kan/wil/ga ik hier mee doen of niet doen.

Ik ervaar beide rollen als een soort yoga voor mijn brein. Als medewerker hoef ik de last van de werker niet te dragen. Alleen mijn aandacht is voldoende en als werker is die aandacht heel fijn en geeft me een veilige ruimte om eerlijk naar mijzelf toe te zijn.

Ingrid de Koster

Op woensdag 25 mei presenteert stichting Perceval de derde Hoofdfilm van dit jaar: ‘Toon W. is hersteld’. De voorstelling vindt weer plaats in de kleine zaal van LAB 111, Arie Biemondstraat 111 in Amsterdam. We beginnen om 18.30. Na de film is er een Q&A met Toon Walravens zelf en de filmmaker, Rob Deelen.

‘Toon W. is hersteld’ vertelt het verhaal van Eindhovenaar Toon Walravens (54). Het beschrijft hoe Toon opgroeit en in de criminaliteit belandt. Drank, drugs, diefstal en vechtpartijen domineren zijn leven. Na diverse korte detenties krijgt hij aan het begin van de jaren negentig vijf jaar gevangenisstraf als leider van een criminele organisatie. Die straf betekent voor hem de ommekeer.

Toon komt bij de Woenselse Poort in Eindhoven terecht. ‘Daar kreeg ik handvatten om weer grip op mezelf te krijgen. Mijn depressie is niet te genezen, maar ik ben wel hersteld.’ Hij slikt nog altijd medicijnen. ‘Doe ik dat niet, dan heb ik last van stemmingswisselingen, word ik depressief en kan ik zelfs suïcidaal worden.’

Toen Toon uitbehandeld was moest hij de maatschappij weer in. ‘Mensen zijn niet op zoek naar iemand zoals ik. De maatschappij wilde mij niet terug, ‘eens een crimineel altijd een crimineel’.’ Daarom ging hij terug naar de GGzE waar hij nu werkt als ervaringsdeskundige. ‘Daar leerde ik dat, als ik leiding kan geven aan een bende, ik ook op een positieve manier mensen kan leiden.’

Toon Walravens werd in 2013 in Engeland voor zijn werk op het gebied van ervaringsdeskundigheid onderscheiden met de eerste Internationale Redemption & Justice Award.

De film ‘Toon W. is hersteld’ is gebaseerd op het gelijknamige boek dat is geschreven door Arnold Otten.

We hopen je weer te zien bij Lab 111 op 25 mei! Reserveren via dehoofdfilm@stichtingperceval.nl