Too Mad to Be True, 28-29 mei 2023 in Gent

Op zaterdag 28 mei gaven Grietje en Sanne een presentatie op de conferentie Too Mad To Be True II, dat in het teken stond van de beloftes en nadelen van ‘het eerstepersoonsperspectief’. De conferentie, georganiseerd door Wouter Kusters (Stichting Psychiatrie en Filosofie) en Jasper Feyaerts (Universiteit Gent), vond plaats in Museum Dr. Guislain in Gent, gevestigd in het in 1856 gebouwde psychiatrisch ziekenhuis op het terrein van wat nog altijd in gebruik is als een psychiatrische zorginstelling. Een groot aantal sprekers en bezoekers hadden zelf ervaring met gekte, en in veel presentaties werd er gesproken vanuit eigen ervaring in combinatie met verschillende (geestes- en mens)wetenschappelijke invalshoeken. Ook werd er aandacht besteed aan de intersecties van gekte met andere maatschappelijke assen van verschil en onderdrukking. Zo was er een keynote presentatie van autistisch filosoof Robert Chapman over klassebewustzijn in relatie tot de gekkenbeweging en antipsychiatrie. Mad scholar en religiewetenschapper Richard Saville-Smith gaf een vermakelijke lezing over Jezus en Taylor Swift als mogelijke ‘mad icons’. In parallelle sessies vonden kortere presentaties plaats over uiteenlopende onderwerpen als psychedelica en psychoses, representaties van zelfbeschadiging in jeugdseries, autisme, wat biomedische ethiek kan leren van Mad Studies, kraambedervaringen en post-natale psychose en peer-support. Zo was de conferentie een goede ontmoetings- en uitwisselingsplek voor uiteenlopende ervaringen, ideeën en mogelijke nieuwe contacten en initiatieven.

Grietje presenteerde een hoofdstuk uit haar boek in wording over Mad Studies in Nederland. Ze legt daarin uit waarom identiteitspolitiek volgens haar een geschikte strategie is voor de gekkenbeweging. Ze geeft een overzicht van argumenten en bezwaren tegen identiteitspolitiek en de manieren waarop die weerlegd kunnen worden. Daarbij maakt ze gebruik van inzichten uit Vrouwenstudies en de vrouwenbeweging. Dit leidt tot een voorstel voor de toepassing van identiteitspolitiek onder de voorwaarden van ‘strategisch essentialisme’ (geen enkele identiteit als vaststaand zien), intersectionaliteit (bewust zijn van geprivilegieerde identiteiten en de interactie tussen verschillende identiteiten die in één persoon aanwezig kunnen zijn) en bondgenootschap tussen mensen met verschillende identiteiten en verschillende privileges. 

Sanne sprak over de mogelijkheid van het innemen van een ‘gek’ en ‘belichaamd’ standpunt in hun eigen rol als onderzoeker naar de praktijk van rentherapie voor depressie. Volgens de standpunttheorie moet de kennis die nodig is om een onderdrukkend systeem te veranderen, vanuit gemarginaliseerde groepen zelf komen. Een kritische fenomenologie van het lichaam bekijkt hoe maatschappelijke structuren de mogelijkheid van bewegen beperken en het lichaam in bepaalde normatieve richtingen stuurt. Rentherapie voor depressie wordt doorgaans begrepen vanuit ideeën over gezonde leefstijl en gezond gedrag, maar ook als een manier om opnieuw ‘in beweging te komen’ wanneer depressie je ‘op de bank’ houdt. Dit is een ‘common sense’ benadering die niet goed aansluit bij wat het betekent om je depressief te voelen en je door de buitenwereld te bewegen. Een ‘gek en belichaamd’ standpunt gaat uit van de ervaring van depressie die ontstaat in de sociaal-politiek context van een wereld die drukt, overweldigt, beangstigt en waarmee de verbinding verbroken voelt, en waarin bewegen, vooruitkomen, zin ervaren onmogelijk lijkt. De vraag is dan hoe een (ren)therapie eruit zou zien wanneer die vanuit deze uitganspositie wordt ontworpen. Deze zou in elk geval ruimte bieden voor het ervaren en onderzoeken van ‘negatieve emoties’ en zorgen als zinvolle aanwijzingen voor oriëntatie.

Sanne is tijdens de conferentie ook geïnterviewd voor de podcast In de bovenkooi, een tweewekelijkse podcast van Laura Keulartz en Rosa Rooduijn over filosofie en psychiatrie. In de Bovenkooi wijdt een aantal afleveringen aan de conferentie. De eerste afleveringen staan al online, en zijn hier te vinden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *